Tatakrama Bahasa Sunda
Menurut
R Hidayat Suryalaga dalam makalah bahasa Sunda (diskusi dosen IBS tahun 1993)
bahwa tatakrama bahasa Sunda mengenal dua kelompok bahasa yaitu:
1. Ragam
Bahasa Hormat
·
Bahasa sangat hormat
·
Bahasa hormat untuk orang lain
·
Bahasa hormat diri sendiri/sedang
·
Bahasa hormat tanggung
·
Bahasa hormat kampung
·
Bahasa hormat anak-anak
2.
Ragam Bahasa Akrab
·
Bahasa akrab/bahasa loma/bahasa kasar
·
Bahasa sangat kasar
Jumlah Kata Ragam Bahasa Hormat
untuk orang lain pada tahun 1943 kurang lebih berjumlah 400 kata, menurut
penelitian Satjadibrata tahun 1943. Pada tahun 1986 menjadi 586 kata menurut
penelitian Karna Yudibrata tahun 1986. Yang pembentukannya seperti :
Vocal akhiran A-I
Utama-utami
Kulawarga-kulawargi
Tampa-tampi
Jaba-jabi
Rupa-rupi
Jalma-jalmi
Jaga-jagi
Suku kata akhir-OS
Karasa-karaos
Permisi-permios
Bakti-baktos
Miang-mios
Ngarti-ngartos
Waktu-waktos
Ganti-gentos
Warta-wartos
Suku kata
akhir-NTEN
Sore-sonten
Jadi-janten
Pangira-panginten
Beda-benten
Badami-badanten
Soara-soanten
Sumawona-sumawonten
Suku kata
akhiran-WIS
Perkara-perkawis
Katara-katawis
Tawar-tawis
Antara-antawis
Suku kata
akhir-JENG
Payu-pajeng
Gumuyu-gumujeng
Laju-lajeng
Maju-majeng
Suku kata
akhir-NTUN
Bawa-bantun
Kirim-kintun
Wani-wantun
Kari-kantus
UNDAK USUK BASA SUNDA
Bahasa Akrab/Loma
|
Hormat Diri Sendiri
|
Hormat Orang Lain
|
Abus, Asup
|
Lebet
|
Lebet
|
Anjang,Nganjang
|
Ngadeuheus
|
Natamu
|
Adi
|
Adi
|
Rai,Rayi
|
Aso,Ngaso
|
Ngaso
|
Leleson
|
Ambek
|
Ambek
|
Bendu,Wera
|
Ajang,Keur,Pikeun
|
Kanggo
|
Haturan
|
Ajar
|
Ajar
|
Wulang.Wuruk
|
Aji,Ngaji
|
Ngaji
|
Ngaos
|
Arek
|
Bade,Seja
|
Bade,Seja
|
Aki
|
Pun Aku
|
Tuang Eyang
|
Bawarasa
|
Ku Emutan,Bawiraos
|
Ka Emutan,Bawiraos
|
Butuh
|
Perlu
|
Peryogi
|
Bikeun,Mikeun
|
Maparinkeun
|
Ngahaturkeun,Nyanggakeun
|
Burit
|
Sonten
|
Sonten
|
Beuli,Meuli
|
Meser
|
Ngagaleuh
|
Bae,Keun Bae
|
Sawios, Teu Sawios
|
Sawios, Teu Sawios
|
Babari, Gampang
|
Gampil
|
Gampil
|
Balik
|
Wangsul
|
Mulih
|
Bapa
|
Pun Bapa
|
Tuang Rama
|
Cageur
|
Pangesto, Pangestu
|
Damang
|
Caram, Carek, Nyarek
|
Nyarek
|
Ngawagel
|
Ceunah
|
Ceunah
|
Saurna
|
Ceuli
|
Ceuli
|
Cepil
|
Ceurik
|
Ceurik
|
Nangis
|
Cicing
|
Matuh
|
Calik, linggih
|
Ciri
|
Tanda
|
tawis
|
Cokot , nyokot
|
Ngabantun
|
Nyandak
|
Cukup, mahi
|
Cekap
|
Cekap
|
Cunduk, datang
|
Dongkap
|
Sumping, rawuh
|
Daek
|
Daek, purun
|
Kersa
|
Dagang
|
Dagang
|
Icalan
|
Dahar
|
Neda
|
Tuang
|
Dangdan
|
Dangdan
|
Dangdos
|
Denge, ngadenge
|
Nguping, mireng
|
Ngadangu
|
Deuket
|
Caket
|
Caket
|
Diuk
|
Diuk
|
Calik, linggih
|
Eleh
|
Eleh
|
Kawon
|
Era
|
Isin
|
Lingsem
|
Euweuh
|
Teu aya
|
Teu aya
|
Ganti
|
Ganti
|
Gentos
|
Gede
|
Gede
|
Ageung
|
Gering
|
Udur
|
Teu damang
|
Gugu, ngagugu
|
Nurut
|
Tumut
|
Imah
|
Rorompok
|
Bumi
|
Indit, miang
|
Mios
|
Angkat, jengkar
|
Indung
|
Pun biang
|
Tuang ibu
|
Itung
|
Itung
|
Etang
|
Jaba
|
Jaba
|
Jabi
|
Jaga
|
Jaga
|
Jagi
|
Jauh
|
Jauh
|
Tebih
|
Kabar, beja, warta
|
Wartos
|
Wartos
|
Kede
|
Kenca
|
Kiwa
|
Katuhu
|
Katuhu
|
Tengen
|
Lalajo
|
Nongton
|
Nongton
|
Mandi
|
Mandi
|
Siram, ngebak
|
Muga
|
Mugi
|
Mugia
|
Nyaho
|
Terang
|
Uninga
|
Peuting
|
Wengi
|
Wengi
|
Rumasa
|
Rumaos
|
Rumaos
|
Sanggup
|
Sanggem
|
Sanggem
|
Talatah
|
Wiat saur
|
Wiat saur
|
Tanya
|
Taros
|
Pariksa
|
Umur
|
Umur
|
Yuswa
|
Waras
|
Cageur
|
Damang
|
Wawuh
|
Wanoh
|
Kenal
|
Babasan Jeung Paribasa



























Tidak ada komentar:
Posting Komentar